IOTA - Tiền của Internet of Things

IOTA là gì?

IOTA là một nhánh mới và một phương thức giao dịch nhỏ (micro-transaction) với token mã hoá được tối ưu dành cho Internet của vạn vật (IoT). Không giống blockchain, vừa phức tạp vừa nặng nề như Bitcoin và các đồng tiền khác, chúng được thiết kế với mục đích sử dụng khác nhau. IOTA được tạo ra nhẹ nhàng nhất có thể, với vởi nó có tên IOTA, với trọng âm nhấn vào phần IoT.

Số lượng thiết bị kết nối với nhau (thông qua internet) sẽ tràn ngập trong thời gian tới, ước tính trong thập niên tới có thể lên đến 50 tỷ thiết bị. Các thiết bị này sẽ làm cho cuộc sống chúng ta tốt hơn và liền mạch hơn. Có một vấn đề cần giải quyết rất quan trọng cần vượt qua, đó là việc xử lý các giao dịch rất nhỏ (micro-transactions) sẽ thế nào? Các kết nối IoT phải có khả năng tự thanh toán chi phí nhỏ cho nhau mà không mất phí, cũng không cần các nhà phát triển phần cứng phải thoả hiệp với nhau trong quá trình thiết kế, hay phải thêm phần cứng vào để tương thích. Đấy là lý do IOTA ra đời.

Trong khi IOTA được phát triển như là một giải pháp để mở rộng mạng lưới IoT đang đối mặt, giao thức bên dưới thì không đồng nhất và có thể sử dụng ở bất cứ trường hợp nào khác sử dụng micro-transactions.

Để đạt được những mục tiêu táo bạo này, thiết kế của IOTA đã tách rời hoàn toàn khỏi blockchain. Nó vẫn giữ nguyên nguyên tắc ý tưởng cốt lõi là đồng thuận phân tán, nhưng để có thể mở rộng quy mô của hệ sinh thái Internet-of-Things tới với hàng chục tỷ thiết bị được kết nối với nhau, cần phải có tính "nhẹ" và "hiệu quả" hơn so với blockchain. Vấn đề này được giải quyết bằng sự đổi mới cốt lõi của IOTA: The Tangle

Tangle

A Tangle là một Directed Acyclic Graph (DAG) (Đồ thị không tuần hoàn).

So sánh Tangle và Blockchain

Blockchain của IOTA đã giải quyết những vấn đề sau của người anh Blockchain đi trước (dưới đây là các điểm yếu của blockchain)

Điều khiển tập trung

Lịch sử cho thấy, những miner nhỏ gọp lại thành những nhóm lớn để có thu nhập thưởng ổn định hơn. Điều này dẫn đến tập trung quyền lực (năng lực tính toán và quyền hành) trong tay số ít chủ pool đào và cho họ khả năng sàn lọc, trì hoãn đối với một số giao dịch nhất định (người dịch: Ví dụ với hệ thống Bitcoin, nhà đào có thể chọn lọc ưu tiên các giao dịch được "hối lộ" phí cao, và không xác nhận cho các giao dịch có phí thấp).

Dù cho chưa có trường hợp chủ Pool nào thể hiện quyền lực của họ, nhưng khả năng này trong ngành công nghiệp nhiều tỷ đô này là không chấp nhận được.

Bảo mật bị "lỗi thời"

Dù cho chưa có máy tính lượng tử nào ra đời (người dịch: máy tính lượng tử ra đời có khả năng phá được công nghệ mã hoá của blockchain hiện tại), tương lai các công ty sẽ phải giới thiệu ra tính năng "mật mã lượng tử". Từ góc nhìn bảo mật, phần cứng phát triển sẽ phá vỡ được các thuật toán bảo mật hiện tại trong tương lai gần, vì vậy chuẩn bị đi là vừa.

Không thể thực hiện được các giao dịch nhỏ

Phí giao dịch để thưởng cho các thợ mỏ phục vụ hệ thống, và cũng để giảm thiểu các cuộc tấn công spam (bằng cách thực hiện các giao dịch nhỏ, nếu phí bằng 0, sẽ xảy ra các cuộc tấn công làm nghẽn hệ thống). Họ đã đặt mức tối thiểu của các giao dịch, nếu chuyển thấp hơn sẽ không hợp lệ.

Không có khả năng phân vùng

Tiền mã hoá trên cơ sở Blockchain không có khả năng duy trì lâu trong mạng nếu mạng ấy bị phân chia vì điều này dẫn đến một lượng lớn giao dịch bị huỷ bỏ. Nó cũng không khả thi để bắt đầu một phân vùng mới trong trường hợp cần thiết. (Người dịch: Tức là bạn không thể tạo ra 1 hệ sinh thái riêng cho bạn, tách biệt với hệ sinh thái đang tồn tại)

Phân biệt đối xử với người tham gia

Các đồng tiền mã hoá hiện tại đang không đồng nhất và tách biệt rõ ràng trong vai trò (nguời giao dịch, người xác nhận giao dịch), các hệ thống như vậy tạo sa sự phân biệt đối xử không thể tránh khỏi, từ đó tạo ra mâu thuẫn và làm cho chúng ta mất chi phí để giải quyết xung đột

Bị giới hạn khả năng mở rộng

Một vài tiền mã hoá giới hạn cứng trong số giao dịch tối đa và giới hạn này không thể bị loại bỏ vởi tính chất đồng thuận phi tập trung. Một số lượng giới hạn trước khi chạy đồng coin không thể nào đáp ứng được hệ thống trừ khi nó được đặt bởi một người "phi thường". Đặt giá trị nhỏ sẽ giới hạn số người tham gia, quá lớn sẽ làm cho hệ thống bị tấn công.

Yêu cầu phần cứng cao

Các đồng coin dựa trên cơ sở giống Bitcoin cho phép thực hiện việc áp dụng vào các trường hợp khác nhau, một số khác thực hiện giống mô hình của ngân hàng như thêm các tính năng khác. Cả 2 mô hình đều phải yêu cầu phần cứng phức tạp

Dữ liệu lưu trữ tăng trưởng không có giới hạn

Việc lưu lại tất cả trạng thái giao dịch dẫn đến gia tăng rất nhanh dữ liệu cần lưu trữ, trong khi không gia tăng đáng kể không gian lưu trữ. Sự không hiệu quả này không được giải quyết, thậm chí việc tính ngày càng thông dụng tiền mã hoá có thể làm hệ thống sụp đổ.

Tangle-blockchain khả năng kết hợp

Iota không tìm cách thay thế hoàn toàn blockchain, nó cũng hoạt động như một phần bổ sung của hệ sinh thái blockchain hiện tại, bằng cách hoạt động như một CSDL Oracle cho các nền tảng hợp đồng thông minh như Ethereum và Rootstock. Ngoài ra nó tăng cường bảo mật của Blockchains bằng cách cho phép khả năng bao gồm các trạm kiểm soát giao dịch.

Một số thông tin khác

"IOTA là mạng phi tập trung, rất nhẹ, được tối ưu hóa cho Internet-of-Things. Về cơ bản nó là một sổ cái không cần block, không có bất kỳ khoản phí nào khi giao dịch. Gọi nó là 'Tiền của IoT'. " — David Sønstebø, Co-founder of IOTA