Trong năm 2009, Bitcoin – đồng tiền tệ số được phân quyền đầu tiên đã được triển khai bằng cách sử dụng công nghệ Blockchain - cơ sở dữ liệu công khai, minh bạch và dữ liệu phân tán được bảo vệ khỏi việc sửa đổi và giả mạo. Giao dịch thông qua phương tiện này được xử lý trực tiếp giữa hai bên mà không cần thông qua bên thứ ba vì thế nó giúp làm giảm chi phí.
Đến cuối năm 2013, Bitcoin tới Việt Nam thông qua Bitcoin Vietnam và hợp tác với Bits of Gold, một công ty khởi nghiệp của Israel. Kể từ tháng 3 năm 2014, Bitcoin Việt Nam đã giám sát thương mại của hơn 2.860 Bitcoin bởi hơn 25.000 người dùng.
Dưới sự lãnh đạo của bà Nguyễn Trần Bảo Phương, đồng sáng lập kiêm Tổng giám đốc điều hành của Bitcoin Việt Nam , đồng sáng lập Dominik Weil, Phil Trinh, và Aleksander Winter - nhóm đa quốc gia bao gồm sáu người này đang hoạt động trên khắp Châu Âu và Châu Á. Công ty 100% vốn sở hữu đã đi tiên phong trong việc áp dụng Bitcoin ở Việt Nam từ đầu năm 2014 nhưng vẫn gặp khó khăn về một số rào cản pháp lý.
Khởi đầu khó khăn
 |
| Thành viên Bitcoin Vietnam (từ trái, phải) Aleksander Winter, Nguyen Tran Bao Phuong, Dominik Weil, and Phil Trinh. |
Trong một tuyên bố chính thức, Ngân hàng Nhà nước đã xác định tính chất ẩn danh của các giao dịch và giao dịch Bitcoin như là cách tiềm năng cho các hoạt động bất hợp pháp (rửa tiền, ma túy bất hợp pháp, trốn thuế, vv).
Hơn nữa, NHNN đã trích dẫn các vấn đề an ninh (hacker, trộm cắp, toàn vẹn cơ sở dữ liệu trao đổi hoặc gián đoạn các dịch vụ thương mại), trong đó đáng chú ý là Mt. Gox (hiện đã phá sản) và BitStamp (hiện là sàn giao dịch Bitcoin lớn thứ hai thế giới về khối lượng).
Thêm vào đó, NHNN đã xác định được tính bất ổn và không thể đoán trước của giá trị Bitcoin như là một mối nguy hiểm cho các nhà đầu tư và tuyên bố đồng tiền này là "bong bóng".
Ngân hàng Nhà nước cũng tuyên bố rằng kể từ khi đồng tiền không được quản lý một quốc gia hoặc tổ chức nào, những nhà đầu tư sẽ phải chịu áp lực về bất kỳ sự bùng nổ nào liên quan đến Bitcoin - và do đó đã cảnh báo rõ ràng các tổ chức và cá nhân ở Việt Nam không nên đầu tư hoặc sử dụng các dịch vụ kết nối với Bitcoin và các đồng tiền điện tử khác.
Hơn nữa, NHNN lưu ý rằng Bitcoin và các loại tiền tệ số khác không phải là hình thức thanh toán hợp pháp.
Trong bối cảnh này, Bitcoin Việt Nam và Bit2C - một công ty khác của Israel, đã hợp tác vào tháng 6 năm 2014 thành lập ra VBTC - sàn giao dịch Bitcoin đầu tiên của Việt Nam.
Về bản chất, Bit2C sẽ cung cấp công nghệ của Israel như là nền tảng và Bitcoin Việt Nam sẽ cung cấp thông tin thị trường địa phương. Điều này, phụ thuộc vào việc tuân thủ nghiêm ngặt về KYC và AML. Bitcoin Việt Nam và VBTC đều là các công ty con của SeABE, một công ty cổ phần của Singapore có các cổ đông bao gồm cả đội sáng lập của Bitcoin Vietnam và VBTC.
Một vài ngày sau khi sàn giao dịch đã diễn ra vào tháng 7.2014, Trưởng phòng thanh toán của NHNN, ông Bùi Quang Tiến đã thông báo với báo chí địa phương rằng NHNN sẽ làm việc với Bộ Công an để tạm giam các người lãnh đạo của VBTC – sàn giao dịch Bitcoin tại Việt Nam vì nó đã được hoạt động mà không có giấy phép.
Tuy nhiên, nhóm Bitcoin Vietnam đã làm rõ tình hình ngay sau đó (không bị gián đoạn dịch vụ) và đã liên tục đối thoại với các cơ quan Chính phủ Việt Nam từ tháng 5. 2014.
Theo Dominik Weil, đồng sáng lập của Bitcoin Vietnam, "Toàn bộ tình hình đều là hiểu lầm trở lại vào thời điểm đó - và mối quan hệ giữa tất cả người tham gia đã được cải thiện rất nhiều trong những năm gần đây hợp tác."
Tháng 8. 2014, Bitcoin Saigon, một nhóm thành lập bởi được các thành viên của Bitcoin Việt Nam và những người đam mê cộng đồng Bitcoin ở địa phương. Nó nhằm mục đích "xây dựng một cộng đồng mạnh mẽ và năng động của những người đam mê và những người ủng hộ tiền điện tử" .
Vào cuối 2014, VBTC thử nghiệm nền tảng kinh doanh Bitcoin đầu tiên của Việt Nam, gọi là VBTC Plus, thông qua quan hệ đối tác với Coinarch. Bitcoin Việt Nam đã hoạt động như nhà cung cấp ví điện tử Bitcoin của VBTC Plus. Tuy nhiên, vẫn không có phản hồi quan tâm của khách hàng trong VBTC Plus sau một thời gian dùng thử, do đó nhóm nghiên cứu đã tập trung nguồn lực của mình vào nơi khác...
 |
| Hội thảo Fintech và Blockchain vào năm 2016 tại thành phố Hồ Chí Minh |
Sự khởi đầu mới
Tháng 6.2015, Bitcoin Việt Nam đã khai trương dịch vụ Cash2VN, thực hiện chuyển tiền quốc tế sang Việt Nam bằng cách sử dụng Bitcoin với mức phí cố định là 2 USD Mỹ mỗi giao dịch. Tháng trước, lần đầu tiên dịch vụ này đã xử lý hơn 100.000 USD tiền chuyển về. Các khoản thanh toán được thực hiện bằng đồng Việt Nam do các quy định về ngoại tệ địa phương.Tháng sau, Bitcoin đã có một bước đột phá khác tại Việt Nam khi Future Travel, một công ty lữ hành tại thành phố Hồ Chí Minh, đã trở thành công ty đầu tiên tại Việt Nam chấp nhận Bitcoin để thanh toán các hoạt động du lịch (chuyến bay, du lịch, du lịch trên biển ...) và đặt phòng khách sạn.
Trong tháng đó, Luật Doanh nghiệp 2014 (LOE 2014) có hiệu lực từ ngày 1.7.2015. Theo DFDL, "Theo Luật Doanh nghiệp năm 2014, về nguyên tắc doanh nghiệp sẽ được tự do thực hiện bất kỳ hoạt động kinh doanh nào không bị pháp luật cấm.” Những người ủng hộ Bitcoin tại Việt Nam trích dẫn luật này để ủng hộ yêu cầu của họ rằng việc sử dụng Bitcoin không phải là vi phạm pháp luật vì không có luật nào tại Việt Nam điều chỉnh việc sử dụng Bitcoin (nghĩa là nó không được kiểm soát và không hạn chế).
Vào tháng 9. 2015, VBTC đã mở lại giao dịch sau 5 tháng gián đoạn hợp tác với Blinktrade, nhà cung cấp công nghệ tại New York và triển khai BitGo như là giải pháp cho ví của mình và có yêu cầu chữ ký từ ba bên.
Là một phần của sự ra mắt, VBTC cũng cho phép các dịch vụ chuyển tiền của Bitcoin cho các ngân hàng chưa ký quỹ và trên 9.000 người dân của Việt Nam, cho phép các công dân Việt Nam nhận tiền chuyển từ Bitcoin sang ngân hàng địa phương. (Các khoản tiền gửi về Việt Nam đã vượt quá 12 tỷ USD Mỹ vào năm 2015.)
Vào tháng 1.2016, Bitcoin Việt Nam hợp tác với Coinify, một công ty Đan Mạch và đã ra mắt hệ thống xử lý thanh toán khối Blockchain đầu tiên cho Việt Nam. Hợp tác này cho phép các thương gia Việt Nam nhận được khoản thanh toán bằng Bitcoin hoặc 16 loại tiền tệ khác mà Coinify hỗ trợ.
Các khoản thanh toán được tạo điều kiện thông qua một API hoặc plugin trên trang web của thương gia với một ứng dụng Point-Of-Sale (POS) sẵn có. Các loại tiền tệ kỹ thuật số được chuyển đổi sang đồng Việt Nam và thanh toán cho các thương gia trong một khoảng thời gian đều đặn.
Vào tháng 3.2016, Cơ quan Công nghệ Thông tin và Thương mại điện tử (VECITA), một bộ của Bộ Công thương đã ban hành cảnh báo cho người tiêu dùng và nhà đầu tư về rủi ro của Bitcoin và các đồng tiền kỹ thuật số khác do có nhiều khiếu nại về gian lận .
Tháng 6.2016, BlockFin Asia, hội nghị chuyên đề lớn đầu tiên về Blockchain và Bitcoin tại Việt Nam, đã được tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh. Sự kiện kéo dài 2 ngày này đã thu hút những người ủng hộ Blockchain nổi tiếng từ khắp nơi trên thế giới chia sẻ cái nhìn sâu sắc và giải quyết một số thách thức và giải pháp tiềm năng cho thị trường Việt Nam.
David Watson, Giám đốc điều hành của Future.Travel cho biết, "Tất cả các giao dịch Bitcoin của chúng tôi đều đến từ những người ở bên ngoài [Việt Nam] đang gửi tiền vào Việt Nam." . Nói cách khác, không phải một khoản thanh toán duy nhất có nguồn gốc từ Việt Nam đã được thực hiện bằng Bitcoin trong năm kể từ khi Future.Travel cung cấp thanh toán bằng Bitcoin .
Đồng thời, ATM Bitcoin đầu tiên của Việt Nam đã được công bố trong hội nghị, cho phép người dùng mua và bán Bitcoin tại Quận 1 của Thành phố Hồ Chí Minh (Máy ATM có nguồn gốc ở Bắc Mỹ thông qua BitAccess, Y Combinator - một startup được thảnh lập) Theo Bitcoin Vietnam thì tính đến tháng 10 năm 2016, ATM trung bình có 5 giao dịch mỗi ngày, với hầu hết người tiêu dùng muốn bán Bitcoins để mua chúng với tỷ lệ 10: 1.
 |
| máy ATM Bitcoin đầu tiên ở Viet Nam |
Công nghệ Blockchain tại Việt Nam
Thật không may, không hẳn Bitcoin ở Việt Nam đều không đáng lo ngại. Đã có những báo cáo gần đây về các nhà đầu cơ Việt Nam vay 200.000 USD để đầu tư vào Bitcoin. Khi giá Bitcoin giảm 30% vào tháng 8 do sự vi phạm an ninh của một giao dịch lớn của Bitcoin và kết quả là tổn thất tầng tầng lớp lớp đối với một nhà đầu tư là 50.000 USD.
Tháng trước, vụ lừa đảo liên quan Bitcoin lớn nhất đã xuất hiện tại tỉnh Gia Lai của Việt Nam nằm ở khu vực Tây Nguyên. Được thúc đẩy bởi lợi nhuận bất ngờ ban đầu sau vài ngày có tới 2.000 người - kể cả nông dân - đã đầu tư vào mô hình ponzi, cuối cùng đã gây thiệt hại hơn 1 triệu USD Mỹ. (GDP bình quân đầu người ở Việt Nam xấp xỉ 2.000 USD).Theo báo chí địa phương, một số người tham gia đã vay ngân hàng để chuyển tiền địa phương thành Bitcoin vì mục đích đầu cơ.
Nếu người dân Việt Nam đang cố gắng xâm nhập vào Bitcoin điều đó có nghĩa là nó đang chuyển sang xu hướng chủ đạo, nhưng những phát triển tiêu cực này cũng có thể gây ra nhiều lo ngại hơn về các loại tiền tệ kỹ thuật số, đặc biệt đối với các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý tại Hà Nội.
Tuy nhiên, Bitcoin và công nghệ Blockchain của nó đang có bước khởi đầu mạnh mẽ ở Việt Nam (chưa đầy 3 năm) được thúc đẩy bởi các cơ hội niêm yết và kiều hối ở quốc gia Đông Nam Á này với số dân hơn 90 triệu người. Theo Phil Trinh, đồng sáng lập của Bitcoin Việt Nam, "Tôi thấy rằng hiện tại việc áp dụng Blockchain chủ yếu là ở mức sử dụng nó như Bitcoin, như một loại tiền tệ để đầu cơ, cho dịch vụ thanh toán ... nhưng chúng tôi hy vọng rằng việc áp dụng Blockchain sẽ được cải thiện sau này. "
Sẽ có một khoảng thời gian trước khi chúng ta bắt đầu thấy những ứng dụng công nghệ Blockchain phức tạp hơn ở Việt Nam (có lẽ là hợp đồng thông minh). Nếu Bitcoin lừa đảo và đầu cơ của tiền tệ kỹ thuật số tiếp tục, thì nỗi sợ hãi có thể trì hoãn công nghệ Blockchain từ việc chiếm một vị trí quan trọng trong thị trường 199 tỷ USD này.
Cuối cùng, giáo dục và thông tin có uy tín về tiền tệ số (và công nghệ cơ bản) đầy đủ cho người tiêu dùng để có thể chống lại nguy cơ này - nhưng nó đòi hỏi thời gian, nỗ lực và vốn để làm như vậy. Hiện tại, có vẻ như Bitcoin Vietnam đang dẫn đầu các sáng kiến này - và do đó nó sẽ gặt hái được những thành công trong tương lai.
ThuyDo - tiendientu.org
techinasia - 28.4.2017
